"جمال شورجه" از داوران سي‌امين جشنواره فيلم فجر در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگي مشرق، با اعلام اين مطلب، گفت: «ما يک بار داوري کرديم و بر اساس بحث و جدل هاي خيلي مفصل، به نتايجي رسيديم. اين نتايج بر اساس استدلال‌ها و بحث‌هاي طولاني بود که در اين بحث، بحث "عدالت" بود؛ اما در آخر که همه جشنواره‌ها هم اين کار را انجام مي‌دهند؛ مقداري "مصلحت‌انديشي" شد.»
وي با اشاره به برخي فيلم‌ها که در بسياري از رشته‌ها کانديداي اصلي بودند اما بر خلاف انتظار، جوايز آن را به ديگر فيلم‌ها دادند، گفت: «مثلاً الآن يک فيلم، 10 بار جايزه‌هاي مختلف گرفته است. الآن بهتر نيست اين فيلم را با اينکه فيلم خوبي است [کنار بگذاريم] ولي [به] فيلمي که جوان تازه‌کاري ساخته براي اينکه بتواند رشد کند [جايزه بدهيم]؟ يعني از زاويه اينکه به ديگران هم اين امکان را بدهيم که رشد کنند.»
هيچ داوري اعتقاد نداشت فيلم مهرجويي خوب است
اين عضو هيئت داوران جشنواره فيلم فجر در ادامه با اشاره به يک مورد از مصلحت‌انديشي هاي انجام‌شده در اعطاي جوايز، گفت: «يک سري مصلحت‌انديشي‌هايي رخ داد که مثلاً يک نمونه‌اش جايزه ويژه‌اي بود که آقاي مهرجويي گرفت در حالي که هيچ‌کدام از داورها اعتقاد نداشتند اين، فيلم خوبي است.»
زرين‌دست بهترين فيلمبردار بود اما...
وي در ادامه با اشاره به مصلحت‌انديشي ديگري که حرف و حديث‌هاي زيادي به دنبال داشت، به فيلمبرداري خوب فيلم "ملکه" اشاره و تصريح کرد: «به طور مثال، آقاي زرين‌دست به عنوان "بهترين فيلمبردار" در جشنواره بود و تا آخرين ساعات هم بود؛ باز همان جا و به دليل همين مصلحت‌ها و براي نگاه جامع به پخش جوايز، چون توزيع جوايز است و اين طور است که کمتر کسي از جوايز بي نصيب بماند، تشخيص دادند که [چون] زرين‌دست در بزرگداشت بوده و در [بخش] بين‌الملل جايزه گرفته، شايد بهتر باشد که به يک نفر ديگر جايزه داده شود! البته آقاي کريمي هم کارش خوب بود، يعني فاصله‌اش با آقاي زرين‌دست خيلي زياد نبود ولي زرين‌دست کارش تا آخرين لحظه‌ها جلو بود.»
شورجه با اشاره به ديگرنمونه اعطاي جايزه بر اساس مصلحت‌انديشي، به جايزه بهترين موسيقي اشاره کرد و گفت: «اينجا بود که يکدفعه در يک نگاه کلي مطرح شد که عجب! همه جوايز و نامزدها شده‌اند مال "ملکه" و "روزهاي زندگي"؛ بقيه چه کنند؟»
ملکه بهترين فيلم بود اما...
وي افزود: «به نظر من، "ملکه" جا داشت که جوايز بيشتري بگيرد. درباره بهترين فيلم من خودم نظر داشتم که بهترين فيلم "ملکه" بود [و جايزه بهترين فيلم را بايد مي‌گرفت] ولي در جمع‌بندي [ديده نشد] و خصوصاً دقيقه نود، شتابزده که آقا زود باشيد! ماشين‌ها منتظرند و نمي‌رسيم! که حتي نرسيديم يک بيانيه بنويسيم؛ چون سر بيانيه خصوصاً مبحث "فيلمنامه" خيلي بحث داشتيم؛ اصلاً نرسيديم؛ دقيقه نود کار را جمع کرديم و رفتيم!»
وي افزود: «به نظر من، "ملکه" جا داشت که جوايز بيشتري بگيرد. درباره بهترين فيلم من خودم نظر داشتم که بهترين فيلم "ملکه" بود [و جايزه بهترين فيلم را بايد مي‌گرفت] ولي در جمع‌بندي [ديده نشد] و خصوصاً دقيقه نود، شتابزده که آقا زود باشيد! ماشين‌ها منتظرند و نمي‌رسيم! که حتي نرسيديم يک بيانيه بنويسيم؛ چون سر بيانيه خصوصاً مبحث "فيلمنامه" خيلي بحث داشتيم؛ اصلاً نرسيديم؛ دقيقه نود کار را جمع کرديم و رفتيم!»
عضو هيئت داوران بخش سينماي ايران که خود تا کنون در بيش از 20 فيلم سينمايي در مقام كارگردان، دستيار، مشاور و نويسنده فيلمنامه، ايفاي نقش كرده است، ادامه داد: «به نظر من، فيلم آقاي آهنگر، بهترين فيلم بود که آنجا دوستان اصرار کردند... يکي يک فيلم را مي گفت و ديگري روي يک فيلم ديگر نظر داشت؛ اما من خودم "ملکه" در نظرم بود. خيلي هم تلاش کردم اين اتفاق بيفتد ولي در نهايت اين شد که ما اصلاً جايزه بهترين فيلم نداديم.»
داوران جلوه هاي بصري ملکه را نديدند
شورجه با بيان اينکه «ما حتي جلوه‌هاي بصري ملکه را نديده بوديم و حتي در نامزدها هم نبود»؛ افزود: «بعد، تهيه‌کننده فيلم گفت اين فيلم 20 دقيقه جلوه‌هاي بصري دارد که آن قدر خوب کار کرده بود ما فکر کرديم کار آقاي روزبهاني است يا طراح صحنه انجام داده است که من رفتم ديدم و بلافاصله در جمع‌بندي، اين کار را حداقل در نامزدها آورديم که فکر مي‌کنم يک ديپلمي هم به آن داده شد.»
توضیح چند نکته:
جشنواره سی‌ام فیلم فجر در بعد اجرایی توانست استاندارد جدیدی را در میان جشنواره‌های برگزارشده برای خود کسب کند؛ نظم و انضباط خصوصاً در اکران فیلم‌ها نکته‌ای است که موفقیت تیم اجرایی جشنواره را نشان می‌دهد و جشنواره سی‌ام قطعاً این موفقیت را مرهون دبیر خوشرو و خوش‌خلق خود، "محمد خزائی" است. با این وصف، آنچه در گفت‌وگو با جمال شورجه به میان آمده است به معنای نادیده‌گرفتن کوشش‌های خزائی و دوستانش نیست بلکه به فضایی اشاره دارد که سال‌هاست بر فضای داوری جشنواره فجر حاکم بوده و هست.
جمال شورجه همواره به اخلاق‌مداری در سینمای ایران شهرت داشته و این بار، صراحت لهجه و صداقت او برای ما اثبات شد؛ لازم است در شرایطی که صراحت لهجه به واسطه مصلحت‌سنجی‌ها و برخی منافع، به کالایی نایاب تبدیل شده حرف‌هایی را زد که تنها از هنرمندانی انتظار می‌رود که فضای جنگ قد کشیده‌اند. به همین سبب، لازم است تا از این هنرمند متعهد و صراحت و صداقت او تشکر کنیم.
تحریریه مشرق
